|
بازارهای تهاتری الکترونیکی
رویکرد نوین اقتصادی در دهکده جهانی
فرنود حسنی
اشاره:
واقعیت های پیش روی بشر در اثر توسعه فناوری های
اطلاعاتی و ارتباطی و از همه مهمتر توجه سران
کشورها به گسترش مبادلات اقتصادی بین المللی در
قالب سازمان تجارت جهانی بشر امروزی را بیش از
گذشته به عمق اندیشه و واقعیات تئوری دهکده جهانی
مک لوهان آشنا ساخت. گره خوردگی و پیچیدگی اقتصاد
عصر جدید که به نام اقتصاد نوین یا اقتصاد شبکه ای
از آن یاد شده است از یک سو و توسعه سریع فناوری
اطلاعات از سوی دیگر اقتصاد جهانی رابا رویکردهای
جدیدی روبه رو ساخته است. آنچنان که بشر برای
ادامه حیات دراین دهکده جهانی ناچار به گزینش
راهکارهای و تعاریف جدیدی شده است. فعالیت های
اقتصادی تهاتری از جمله مدل های اقتصادی اولیه
بودند که به اقتضا زمان و با استفاده از فناوری
های روز برای استفاده مجدد مورد بازنگری قرار
گرفته اند در این گزارش با مدل مبتنی بر وب
بازارهای تهاتری آشنا خواهیم شد.
مفهوم نوین بازار تهاتری(Barter
Market)
شاید یکی از بزرگترین مشکلات در بخشهای مختلف
اقتصادی همچون صنعت, عمران, کشاورزی و بازرگانی
کشور که باعث کندی و گاه شکست پروژه ها می شود
کمبود یا حتی نبود نقدینگی باشد. این شرایط حتی در
اقتصاد های سالم هم بسیار به وجود می آید چرا که
مدیران برای اقتصادی و درآمدزا شدن طرح های شان
فاصله زمانی مناسبی را برای گذران مراحل برنامه
ریزی و پیاده سازی نیاز خواهند داشت. در این بین
نمی توان انتظار داشت که به دلیل عدم اقتصادی بودن
در این فاز همه طرح را نادیده انگاشت چرا که در
شرایط سالم اقتصادی طرح های مطالعه شده می توانند
به حداقل درآمدی مورد نیاز دست یابند.
ازسوی دیگر هدف هر فرآیند اقتصادی رسیدن به پول
نیست بلکه دست یابی به قدرت خرید برای ادامه حیات
است بنابراین اگر از رویکر سیستمی موضوع را مورد
بررسی قرار دهیم سازمان ها می توانند با محیط
(بازار اقتصادی) به جای تراکنش های مالی به داد و
ستد کالا و انرژی(دانش) بپردازند بدون اینکه
بخواهند به دلیل تاخیرهای مادی بر روند فعالیت هم
تاثیر منفی بگذارند.
تهاتر یا مبادله کالا به کالا قدیمی ترین شکل
انجام مبادلات در جهان به شمارمی رود و بازار
تهاتری بازاری است که معادلات در آن بر اساس
مبادله مستقیم کالا یا خدمات یک طرف با کالا و
خدمات طرف دیگر بدون دخالت پول صورت می گیرد. در
تهاتر سنتی, به دلیل محدود بودن و تطابق زیاد
نیازها و تولیدات دو طرف, معاملات کاملا به صورت
مستقیم و پایاپای انجام می شد ولیامروزه به علت
تنوع و گستردگی نیازها و تولیدات امکان تبادل
مستقیم بین دو طرف بسیار کمتر است, لذا در
بازاراهی تهاتری نوین بایستی یک وسیله مبادله
اعتباری مانند سند یا کارت اعتباری تعریف نمود تا
با مبادله آن میان اعضا چرخه تهاتری به صورت
کاملاشفاف و روان انجام پذیرد و بدین ترتیب کسی که
سند مبادله و یا کارت اعتباری در اختیار داشته
باشد می تواند با خرید کالاو یا خدمات موردنیاز
خود در بازار تهاتری آن اعتبار را هزینه کند و
عرضه کنندگانی که کالا یا خدمات خود را دراین
بازار در قبال دریافت آن سند اعتباری می فروشند می
توانند دوباره در همین بازار ملزومات خود را با
کمترین نیاز به گردش نقدینگی تهیه کنند. افزایش
قدرت خرید منجر به افزایشتقاضا و در نتیجه محرک
تولید و افزایش عرضه محصولات و خدمات خواهد
شد.معمولاً دولت ها از این سیاست هنگام رکود
اقتصادی برای خروج از رکود و رسیدن به رونق
اقتصادی استفاده می کنند. بازارهای تهاتری از این
قابلیت برخوردارند که در دوران رکود اقتصادی امکان
انجام فعالیت های بهینه اقتصادی را با تسهیل
مبادلات در سطح بازار به وجود آورند و با استفاده
از یک سند اعتباری برای انجام معاملات, مشکل کمبود
نقدینگی در بازار را بر طرف سازند.
توسعه بازارهای تهاتری
مبادلات در بازارهاي تهاتري جديد تشکيل يک زنجيره
کامل تبادلي بين اعضا مي دهد. بطور مثال يک موسسه
چاپ و نشر نياز خدماتي خود در مورد نقاشي محل کارش
را به يک شرکت خدمات ساختماني ارجاع مي کند و شرکت
خدمات ساختماني نيز نياز خود در زمينه دريافت
خدمات گردشگري و تفريحي براي کارکنانش را به يک
هتل ارجاع مي دهد و هتل نيز نيازهاي خود در مورد
چاپ و نشر بروشورهاي تبليغاتي خود را به موسسه چاپ
ارجاع مي دهد. به همين دليل بايد يک وسيله مبادله
اعتباري در بازار تهاتري تعريف کرد که با مبادله
آن ميان اعضا اين چرخه تهاتري اتفاق بيفتد.
کسي که سند مبادله يا کارت اعتباري در اختيار
داشته باشد مي تواند با خريد خدمات کالا يا خدمات
مورد نياز خود در بازار تهاتري آن اعتبار را هزينه
کند. و کساني که کالا و خدمات خود را در اين بازار
مي فروشند مي توانند اين اعتبار را دريافت کنند و
دوباره در داخل همين بازار، کالا يا خدمات مورد
نياز خود را با استفاده از آن اعتبار، خريد کنند.
در اقتصاد پيشرو امروز دنيا بر کسي پوشيده نيست که
افزايش قدرت خريد منجر به افزايش تقاضا و در نتيجه
باعث افزايش توليد و عرضه محصولات و خدمات خواهد
شد. معمولاً دولتها هنگام رکود اقتصادي، از اين
سياست براي خروج از رکود و رسيدن به رونق اقتصادي
بهره مي برند. بازارهاي تهاتري از اين قابليت
برخوردارند که در دوران رکود اقتصادي امکان انجام
فعاليت هاي بهينه اقتصادي را با تسهيل مبادلات و
حذف مشکل کمبود نقدينگي، در سطح بازار بوجود آورند
و با استفاده از اسناد اعتباري براي انجام
معاملات، مشکل کمبود نقدينگي در بازار را برطرف
سازند.
بر اساس
تحقيقات علمي، امروزه بيش از 70 درصد کالاها و
خدمات قابليت ورود به اين بازار را دارند. مهمترين
آنها عبارتند از:
1- املاک و واحدهاي تجاري، مسکوني و اداري
2- کالاهاو توليدات صنعتي شامل، انواع خودرو و
موتورسيکلت، لوازم يدکي، لوازم صنعتي ساختماني،
لوازم صنعتي کشاورزي و ...
3- لوازم اداري
4- لوازم خانگي برقي و ...
5- محصولات غذايي
6- مواد اوليه مورد نياز بخشهاي مختلف
7- موبايل و خطوط تلفن
8- مواد معدني
9- خدمات رفاهی مانند هتلها و رستورانها و مراکز
تفریحی
10- خدمات آموزشی مانند آموزشگاهها ومدارس غیر
انتفاعی و دانشگاههای مجازی
11- خدمات تبلیغاتی
12- خدمات موسسات فرهنگی مانند انتشارات و چاپخانه
ها و سینماها
13- خدمات اداری
14- خدمات ساختمانی
15- خدمات پزشکی و آزمایشگاهی
16- خدمات حقوقی و مشاوره ای
17- خدمات علمی و فنی و مهندسی
مزیتهای فعالیت در بازار های تهاتری
بالا رفتن شفافیت اقتصادی
رقابتی شدن بازار
امکان انجان بهتر برنامه ریزی اقتصادی
حذف فرآیند واسطه گری
حذف هزینه های اضافی تبلیغات و مزایده و مناقصه
کوتاه شدن زمان تولید تا عرضه
تسریع در فرآیند مبادله ومعامله به دلیل نیاز فوری
طرفین
امکان افزايش ظرفيت فروش
دسترسی به بازارهای جديد
فعاليت در يک شبکه بازار رقابتی
استفاده از ظرفيت توليد اضافی
کمک به ارتقای کیفیت کالاها و خدمات عرضه شده
کمک به کاهش قیمتها
امکان فعالیت در دوران رکود اقتصادی
امکان تبدیل محصول به مواد اولیه بدون نیاز به
نقدینگی
امکان ورود کالاها و خدمات انبار شده در چرخه
اقتصادی
جایگاه جهانی بازارهای تهاتری در جهان
امروزه فعالیت این نوع بازارها به صورت سازمان
یافته و مدون در بیش از 100 کشور جهان رایج می
باشد. تعدادی از این کشورها عبارتند از:
کشورهای آمريکايي:
ايالات متحده آمريکا, کانادا ,مکزيک ,جاماييکا
,برزِيل ,آرژانتين ,اروگوئه ,بوليوی و ...
کشورهای اروپايي:
آلمان ,انگليس ,فرانسه ,ايتاليا ,بلژيک ,دانمارک
,لهستان ,روسيه ,ايرلند و ...
کشورهای منطقه خاورميانه:
ایران,ترکيه ,لبنان و ...
کشورهای اقیانوسیه وجنوب شرق آسيا:
استرالیا, زلاندنو ,ژاپن ,کره جنوبی ,چين ,تايوان
,هنگ کنگ,هندوستان ,مالزی و ...
همچنين شرکت هاي بزرگي مانند: جنرال موتورز آمريکا
, ميتسوبيشي , هيونداي ژاپن و و ديگر شرکتهاي بزرگ
صنعتي و تجاري عضو اين بازارها هستند.
بر اساس
مطالعات علمی موسسه بین المللی مبادلات تجاری(IRTA)
از 34 تریلیون دلار ظرفیت اقتصاد جهانی:
-
60 درصد مخارج مصرف کننده
-
30 درصد هزینه های دولتی
10 درصد یعنی بالغ بر 2/3 تریلیون دلار هزینه
مبادلات می باشد. در حالی که هزینه مبادله بهینه
برای اقتصاد جهانی معادل 4 درصد پیش بینی شده است.
این به این معنی است که بازارهای مبادله ای غیر
نقدی که با رقمی معادل 43/8 میلیارد دلار در سال
2004 فعالیت داشته اند، ظرفیت توسعه و گسترش تا
رقم 136 میلیارد دلار را دارا می باشند.
-
آمریکای شمالی و آمریکای لاتین: تقریبا 500 بازار مبادلات تجاری بیش
از 4/4 میلیارد دلار مبادله تجاری در سال 2004
-
اروپا و خاور میانه: تقریبا 100 بازار مبادلات تجاری بیش از8/1
میلیارد یورو مبادله تجاری در سال 2004
-
استرالیا و جنوب شرق آسیا تقریبا 100 بازار مبادلات تجاری بیش از 85/1
میلیارد دلار استرالیا مبادله تجاری در سال
2004
توسعه بازارهای تهاتری مبتنی بر شبکه
تشکیل
بازار تهاتری نوین از طریق ایجاد ارتباط مستقیم
بین خریداران و فروشندگان و در یک بازار شبکه ای و
مبتنی بر تکنولوژی اطلاعات و فناوری وب در محیط
های اینترانتی, اینترنتی و اکسترانتی، باعث کاهش
هزینه مبادله و در نتیجه افزایش تقاضا و متعاقبا
افزایش ظرفیت تولید می گردد. لذا تشکیل این بازار
می تواند مورد علاقه بسیاری از تولید کنندگان که
ظرفیت تولید اضافی دارند و بسیاری از خریداران که
با محدودیت نقدینگی مواجه هستند، و دولت که همواره
به دنبال اجرای سیاستهایی است که اقتصاد ملی را از
ورطه رکود نجات دهند، باشد.
-
امکان ورود کالاها و خدمات انبار شده در چرخه اقتصادی
-
تقویت کیفیت استانداردهای کالاها و خدمات عرضه شده
-
تجارت مستمر و پايدار
-
تامين بخشی از تقاضا برای کالاها و خدمات مورد نياز بدون پرداخت وجه
نقد
-
امکان استفاده از تخفيف مناسب
-
امکان انجام فعاليت بورس و به کارگيری سرمايه مازاد در اين مسير
-
کاهش هزينه معاملات
-
شفاف سازی جریان معاملات رایج
-
تقویت پایه های اقتصاد از طریق گسترش فرهنگ پرداخت مالیات
تجربه ایران در بازارهای تهاتری شبکه ای
مدل بازار تهاتري نوين براي اولين بار توسط گروه
مهندسي و بازرگاني ثمين ايستا (www.saminista.com) تحت عنوان بازار تهاتري ايرانيان، در ايران طراحي و راه اندازي شده
است که از طریق نشانی اینترنتی
www.iranianbarter.com
قابل دسترسی است
گروه مهندسي بازرگاني ثمين ايستا که سابقه ای
طولانی در زمینه فعاليت عمراني، صنعتي و تجاري
دارد از طريق 5 شرکت خود با مطالعه عوامل موثر بر
فعاليتهاي اقتصادي در بخشهاي مختلف صنعتي، عمراني،
کشاورزي، بازرگاني و خدمات در دورانهاي مختلف رونق
و رکود اقتصادي کشور، به اين نتيجه رسيد که مجموعه
عناصر و اجزاي فعال در اين حوزه ها از پتانسيل
بسيار قوي براي انجام معاملات خود به صورت تهاتري
برخوردار هستند. از طرف ديگر عدم انطباق کالا و
خدمات طرف عرضه کننده با کالا و خدمات مورد نياز
طرف مصرف کننده باعث عدم شکل گيري مبادلات تهاتري
دوجانبه و يا چند جانبه در سطح کشور مي شود.
لذا اين گروه به فکر ابداع يک
مکانيزم جامع و کامل افتاد که از طريق ايجاد يک
شبکه گسترده امکان حضور عرضه کنندگان مختلف براي
عرضه و تقاضاي کالا و خدمات را ميسر مي کند که نام
آنرا بازار تهاتري کالا، خدمات و املاک ناميد. در
اين شبکه از طريق يک سيستم اعتباري که ابزار آن
اوراق اعتباري براي انجام مبادلات خواهد بود، عرضه
کننده در قبال عرضه کالا يا خدمات يا املاک خود،
اوراق اعتباري دريافت مي کند و به کمک آن اوراق
اعتباري که فقط در همين بازار معتبر است مي تواند
کالا، خدمات و يا املاک مورد نياز خود را از عرضه
کنندگان ديگر تهيه کند و به اين شکل محدوديت عدم
تطابق نياز و عرضه تقاضا کننده و عرضه کننده (مشکل
اصلي روش مبادلات تهاتري قديمي) مرتفع مي شود. و
همچنين بدليل عدم دخالت سيستم نقدينگي و محدويتهاي
آن، شاهد کندي معاملات و مبادلات نخواهيم بود. اين
گروه طرح بازار تهاتري را در قالب يک طرح کاملا
تکنولوژيک مدون کرده که در قالب دانش فني قابل
ارائه و پياده سازي در ساير ارگانهاي اقتصادي کشور
نظير شهرداري (تحت عنوان بازار عمران شهري)
وسازمان بورس (تحت عنوان شرکت تامين سرمايه) و
همچنين در ساير کشورها است. اين دانش فني شامل
برنامه ريزي کامپيوتري - طراحي وپياده سازي نرم
افزار ويژه بازار تهاتري، ارائه آئين نامه هاي
اجرايي و فرمهاي عملياتي مورد نياز- تدوين روشهاي
مبادله اوراق اعتباري مختلف مورد استفاده در سيستم
و نهايتاً مديريت اين بازار همراه با آموزش پرسنل
است.
برخی از اهداف بازار تهاتری ایران عبارتند از:
تامین منابع و افزایش منافع اعضای بازار, ایجاد
امکان تبدیل کالا و خدمات قابل عرضه توسط هر شخص
حقیقی یا حقوقی به کالا و خدمات مورد نیاز خود
بدون نیاز به تبدیلکالا و خدمات قابل عرضه به پول,
زمنیه سازی برای ورود به بازار در مورد کالاهایی
که به دلیل عدم تبدیل به نقدینگی از چرخه اقتصاد
ملی خارج شده اند, ایجاد زمینه برای تهیه مواد
اولیه تولید کنندگان در آزی فروش محصول تولیدی
آنها, کاهش قیمت, کاهش هزینه اطلاع رسانی,کاهش
هزینه های معاملات, امکان اخذ وام های کم هزینه,
استفاده از ظرفیت تولید اضافی و غیره. ابزار
مبادله در بازار تهاتری ایرانیان براتاست که این
برات ها دارای تضمین بانکی جهت پرداخت در زمان سر
رسید هستند یعنی در واقع چرخه معاملات میان افراد
و شرکت های نیازمند این نیست که افراد بر سر یک
میز بنشینند و در مورد تبادل مستقیم کالا و خدمات
با یکدیگرتوافق کنند. هر کس بر اساس کالا یا
خدماتی که عرضه می کند دارای میزان اعتبار مشخصی
به صورت برات می گردد و بااین برات ها م یتواند از
طریق اعضای دیگر بازار کالا,خدمات و یا املاک مورد
نیاز خود را تهیه کند.
بازگشت به صفحه فهرست مقاله
های حوزه
IT | 
