|
توسعه زیر ساختی آموزش در جامعه دانایی محور(بخش اول)
فرنود حسنی
"روند فرار مغزها که باعث مهاجرت میلیونها تن از
تحصیل کرده های کشورهای در حال توسعه به کشورهای
غربی به ویژه آمریکا شد خسارتهای زیادی را متوجه
این کشورها کرد.روندی که کماکان با قدرت ادامه
دارد. استرالیا ، کانادا و آمریکا سالانه حدوداً
900000تن از این جمعیت متخصص را جذب می کنند."
در بررسی شاخص ها و عوامل موثر بر مدل جدید توسعه مبتنی بر دانایی
محوری در هر جامعه ای نقش و جایگاه آموزش به عنوان
یکی از مهمترین ارکان هدایت کننده جریان گرایش
جوامع به سمت دانش مداری غیر قابل چشم پوشی است در
این بین مهمترین ابزارو سرمایه جامعه برای دستیابی
به توسعه، سرمایه های انسانی می باشد و اشکار است
که قرار گرفتن این سرمایه های عظیم و بالقوه در
مسیر کلی جریان هدفمند توسعه دانایی محور برای
تبدیل شدن به نیروهای بالفعل و کارا در سیستم دانش
مدار جامعه در گرو آموزش های مبتنی بر استاندارد
های توسعه در این مدل است. تاثیر بسیارزیاد هریک
از دیگر شاخص های توسعه بر یکدیگر موجبات به هم
پیوستگی و ارتباط تنگاتنگ آنها را فراهم می آورد
به گونه ای که نقص و ضعف هر کدام روند شاخص های
دیگر را نیز تحت الشعاع خود قرار می دهد. این
مسئله نیاز بررسی آموزش به عنوان یکی از مهمترین
زیر ساختهای جامعه دانایی محور را با در نظر گرفتن
کلیه عوامل موثر در روند شکل گیری آن بر اساس
استانداردهای علمی و فنی روز را پدید می آورد.
توسعه زیر ساختهای آموزشی در این نوع جوامع قالباً
در دو محور زمان و مکان شکل خواهد گرفت به عبارت
دیگر ابزار و لوازم مورد نیاز در جهت شکل گیری این
سری از آموزش ها هم از جنبه دورهای زمانی باید
شاهد رشد کیفی از دیدگاه علمی و فنی باشد و هم از
جنبه همه گیر بودن و اشاعه عمومی یافتن در سطح
جامعه .
در بعد زمانی وقتی از توسعه آموزش در یک جامعه دانایی محور صحبت می
کنیم استانداردها و متد هایی مد نظر خواهد بود که
جریان آموزش را در مسیری هدفدار و با تکیه بر اصول
و امکان سنجی ها و نیاز سنجی ها در هر دوره زمانی
و برای هر شرایط سنی تامین نماید. روند یکنواخت و
هدفدار در این نوع از آموزش ها از جریان های مقطعی
و بدون برنامه جلوگیری می کند و آموزش را در
بالاترین سطح کیفی و با بیشترین راندمان در اختیار
دانش پذیران قرار می دهد. همچنین وقتی در بعد
توسعه مکانی به جریان توسعه آموزشهای مبتنی بر
دانایی محوری بپردازیم مطالعه و گزینش سیستم های
آموزشی با تکیه بر اصول و فناوریهای نوین در امر
آموزش امری ناگزیر است. در این عرصه سیساست های
آموزشی بایستی منطبق با شرایط اقتصادی، فرهنگی
کلیه اجزا جامعه باشد.
شناخت و دسترسی به ارزیابی های مناسب از کارایی و تاثیرات آموزش در
جریان توسعه دانایی محور نیازمند آشنایی با
ابزارهای زیرساختی آموزش در این مدل توسعه می
باشد. تا بر اساس نیازها و امکان سنجی های
کارشناسی در درجه اول نسبت به توسعه آموزش و
درنهایت توسعه دانایی محور اقدام شود.
"در کل جمعیت جهان 900 میلیون بزرگسال بی
سوادند.130 میلیون کودک هیچ گاه قدم به مدرسه
نگذاشته اند و 100 میلیون کودک در همان سالهای
نخست مدرسه را رها کردند."
این آمارها و سایر آمارهای موجود به خوبی بیانگر وضع اسفناک حاکم بر
آموزش های عمومی در جوامع در حال توسعه می باشد.
عموماً جوامع در حال توسعه برای دستیابی و رسیدن
به توسعه مدل های گوناگونی را بر می گزینند به
عنوان نمونه می توان از توسعه سیاسی و اقتصادی یاد
کرد که در کشور ما نیز سالهایی به عنوان اصلی ترین
مدل توسعه مورد چالش بین کارشناسان و سیاست گذاران
بودند. اما با توجه به اشاره ای که در مورد نقش
آموزش در مدل توسعه مبتنی بر دانایی محوری به امر
آموزش شد باید این نکته را یادآوری کنیم که از
ملزومات ونیازهای پایه ای برای توسعه دانایی محور
رسیدن به سطح معین و استانداردی از نظرمسئل آموزشی
است. با توجه به اینکه در عصر حاضرتولید و استفاده
از اطلاعات به عنوان یکی از اساسی ترین محورهای
توسهع دانایی محور است بنابراین این نیاز را در پی
حود خواهد داشت که افراد جامعه برای بهره گیری از
اطلاعات باید از حداقل نیاز لازم که سواد می باشد
برخوردار باشند. با عنایت به اینکه ما این نیاز را
در چهرچوب های یک جامعه دانایی محور مطرح ساختیم و
توسعه دانش مدار با یستی همگام با توسعه تکنولوژیک
در بعد سخت افزاری و نرم افزاری همراه باشد لدا
نباید این موضوع را از ذهن خارج کرد که وقتی از یک
جامعه آماده برای پیاده سازی مدل توسعه دانا یی
محور یاد می کنیم این انتظار وجود دارد که حداقل
ملزومات مورد نیاز از نظر سواد عمومی در خصوص
تحصیلات ابتدایی و تحصیلات عادی از استاندارد
مناسبی برخوردار باشد ضمن اینکه در بحث سواد عمومی
مبتنی بر ابزارهای تکنولوژیک انتظاری مبنی بر
آگاهی عمومی نسبت به استفاده و کاربری های رایانه
در مسائل و برنامه های شخصی و کاری برای افراد
جامعه شکل می گیرد.
"بیش از یک میلیارد تن، از هرگونه خدمات اساسی در زمینه آموزش محروم
هستند و بیش از4.5 میلیلرد تن از وسایل ارتباطی
پایه و بنابراین دسترسی به فن آوری های جدید محرم
مانده اند."
همانطور که در مسئله سواد عمومی اشاره شد امروزه یکی از مهمترین
معیارها در بررسی سطح سواد برای یک جامعه توسعه
یافته میزان سواد مردم جامعه در مورد میزان بهره
برداری و استفاده از رایانه می باشد. که این خود
ارتباط مستقیمی در تعداد رایانه های موحود در
جامعه دارد. با این توضیح اگر از سواد تکنولوزیک
به عنوان یک زیر ساخت اساسی در زمینه فراهم کردن
بسترهای لازم جهت دست یابی به توسعه دانایی محور
ذکر کنیم بایستی ملزومات و امکانات گسترش چنین
آموزش هایی را نیز فراهم آوریم و این خود نیاز مند
تعیین چهارچوبها و استانداردهای مشخصی است تا کلیه
امور آموزش های تکنولوزیک چه در بعد سخت افزاری و
چه در بعد نرم افزاری با هدفمندی گزینش و هدایت
شوند به این صورت که با توجه به نیازهای جامعه در
حال و آینده برنامه های گسترده آموزشی تدوین و
امکان بهره برداری عامه از این آموزش ها فراهم
گردد. بی شک توسعه هدفدار سواد تکنولوژیک مبتنی بر
آخرین علوم رایانه با توجه به نیاز سنجی های انجام
شده بر روی هر یک از گزوههای فعال در جامعه می
تواند در تزریق روح پذیرش تکنولوزی های جدید در
بین افراد جامعه موثر باشد و سطح علمی و علی
الخصوص فرهنگی ایشان را نسبت به کاربری ها و
تسهیلات این تکنولوزی در جامعه بالا ببرد و در
نتیجه موجب تسهیل در روند حرکتی به سوی جامعه دانش
مدار شود که به اعتقاد بسیاری هیچ تغییری در جامعه
مورد پذیرش قرار نمی گیرد مگر که به صورت فرهنگ در
آن جامعه تبدبل گردد.
بازگشت به صفحه فهرست مقاله
های حوزه
IT | 
